İŞÇİNİN HAKLI NEDENLE FESİH HAKKI

İşçinin Haklı Nedenle Fesih Hakkı ve Alacakları

İş hukukunda işçinin haklı nedenle fesih hakkı, İş Kanunu'nun 24. maddesi ile düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, işçi belirli şartlar altında iş sözleşmesini tek taraflı olarak feshedebilir ve bu durumda belirli tazminat ve alacaklara hak kazanabilir.

İşçinin Haklı Nedenle Fesih Sebepleri

İş Kanunu'na göre işçi aşağıdaki sebeplerden biri gerçekleşirse iş sözleşmesini derhal feshedebilir:

1. Sağlık Sebepleri

• İş yerinde işçinin sağlığını tehdit eden bir durumun bulunması.

• İşverenin işçiye bulaşıcı hastalık bulaştırma riski taşıması.

2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar

• İşverenin işçiye karşı hakaret, mobbing, cinsel taciz gibi davranışlarda bulunması.

• İşverenin işçinin ücretini zamanında ödememesi veya eksik ödemesi.

• İşverenin yasadışı veya etik dışı faaliyetlere zorlaması.

• İşçinin kişilik haklarına saldırıda bulunulması.

3. Zorlayıcı Sebepler

• İş yerinde işçinin çalışmasını engelleyen ve uzun süreli devam eden zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkması.

• Doğal afet, salgın hastalık veya savaş gibi olağanüstü durumların meydana gelmesi.

4. Çalışma Koşullarının Esaslı Şekilde Değiştirilmesi

• İşverenin iş sözleşmesinde işçi aleyhine esaslı değişiklikler yapması ve işçinin rızası olmadan uygulaması.

• İşçinin görev tanımının veya çalışma şartlarının işçi aleyhine değiştirilmesi.

5. Ücret ve Sosyal Hakların Ödenmemesi

• İşçinin maaşının düzenli olarak ödenmemesi.

• Fazla mesai, resmi tatil ve yıllık izin ücretlerinin ödenmemesi.

• SGK primlerinin eksik veya hiç yatırılmaması.

Haklı Nedenle Fesih Halinde İşçinin Alacakları

İşçi, iş akdini haklı nedenle feshettiğinde aşağıdaki alacaklara hak kazanabilir:

1. Kıdem Tazminatı:

   • En az 1 yıl çalışmış olan işçi, haklı nedenle fesih yaptığında kıdem tazminatına hak kazanır.

2. Fazla Mesai, Hafta Tatili ve Resmi Tatil Ücretleri:

   • Fazla çalışma, resmi tatil ve hafta tatili günlerinde çalışılması halinde bu ücretlerin ödenmesi gerekir.

3. Kullanılmayan Yıllık İzin Ücretleri:

   • Kullanılmayan yıllık izin günlerinin parasal karşılığı fesih sonrasında talep edilebilir.

4. İhbar Tazminatı (Talep Edilemez):

   • Haklı nedenle fesih durumunda ihbar tazminatı talep edilemez.

Alacakların Zamanaşımı Süreleri

İşçinin haklı nedenle fesih sonrasında talep edebileceği alacaklar belirli zamanaşımı sürelerine tabidir:

• Kıdem Tazminatı: 5 yıl

• Fazla Mesai, Tatil Ücretleri ve Diğer Ücret Alacakları: 5 yıl

• Yıllık İzin Ücreti: 5 yıl

Bu sürelerin başlangıcı iş akdinin feshedildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Zamanaşımı süreleri dolmadan iş mahkemesine başvurularak alacaklar talep edilmelidir.

Haklı Nedenle Fesihte Görevli ve Yetkili Mahkemeler

Haklı nedenle fesih sonrası işçi, alacaklarını tahsil edebilmek için hukuki yollara başvurabilir. Bu süreçte görevli ve yetkili mahkemeler şunlardır:

• Görevli Mahkeme: İş hukukundan doğan davalarda görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. İş Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri iş mahkemesi sıfatıyla görev yapar.

• Yetkili Mahkeme: İşçi davalarında yetkili mahkeme, işin yapıldığı yer mahkemesi veya işverenin merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir. İşçi, davayı kendi çalıştığı yer mahkemesinde açabilir.

Sonuç

İşçinin haklı nedenle fesih hakkı, çalışanın iş yerindeki olumsuz koşullara karşı korunmasını sağlayan önemli bir hukuki haktır. Ancak, fesih yapmadan önce hukuki destek alarak hak kaybına uğramamak çok önemlidir. Özellikle tazminat ve alacakların zamanında talep edilmesi, hukuki süreçlerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için kritik bir unsurdur.Bu hususa ilişkin sorularınız için bize ulaşabilirsiniz.