İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVASI VE ŞARTLARI

1. İş Kazası Tazminat Davası Nedir?

İş kazası tazminat davası, işçinin iş kazası nedeniyle uğradığı zararların tazmini amacıyla işverene veya ilgili taraflara karşı açılan bir hukuk davasıdır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesi iş kazasını tanımlamaktadır. İş kazası, işçinin işini yaparken maruz kaldığı bedensel ya da ruhsal zararları kapsar. Bu davalar, hem maddi hem de manevi tazminat taleplerini içerebilir. İş kazası nedeniyle açılacak davalarda işverenin kusuru, iş güvenliği önlemlerinin alınıp alınmadığı gibi hususlar titizlikle incelenir.

2. İş Kazası Sayılan Haller Nelerdir?

İş kazası, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre aşağıdaki hallerde meydana gelmiş kabul edilir:

• Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada gerçekleşen kazalar,

• İşveren tarafından yürütülen bir iş nedeniyle meydana gelen kazalar,

• Sigortalının, işveren tarafından görevlendirilerek işyeri dışında bir yerde çalıştığı sırada meydana gelen kazalar,

• Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda yaşadığı kazalar,

• Sigortalının işverence sağlanan taşıma aracıyla iş yerine gidiş-gelişi sırasında yaşanan kazalar.

Bunların dışında, işçinin iş nedeniyle psikolojik ve fiziksel yıpranmasına neden olan olaylar da iş kazası sayılabilir. Örneğin, iş yerinde maruz kalınan aşırı stres nedeniyle yaşanan kalp krizi veya beyin kanaması gibi durumlar iş kazası olarak değerlendirilebilir.

3. İş Kazası Tazminat Davalarında Zamanaşımı Süresi

İş kazası tazminat davalarında zamanaşımı süreleri, talep edilen tazminat türüne göre değişiklik gösterir:

• Maddi ve manevi tazminat davaları için Borçlar Kanunu'na göre genel zamanaşımı süresi 10 yıldır.

• Ancak iş kazası aynı zamanda bir haksız fiil niteliğinde olduğundan, haksız fiil zamanaşımı süresi olan 2 yıl içinde dava açılmazsa, kazanın öğrenildiği tarihten itibaren en geç 10 yıl içinde dava açılmalıdır.

• İş kazasının ceza gerektiren bir fiilden kaynaklanması ve ceza kanunlarında daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörülmesi halinde, ceza zamanaşımı süresi uygulanır.

İş kazası sonrası mağdur işçinin hak kaybına uğramaması için, zamanaşımı süreleri dikkate alınarak bir an önce hukuki sürecin başlatılması tavsiye edilir.

4. Maddi ve Manevi Tazminat Davasında İstenebilecek Zararlar

İş kazası nedeniyle açılacak tazminat davalarında aşağıdaki zararlar talep edilebilir:

• Maddi tazminat:

  • Tedavi giderleri,

  • Geçici veya sürekli iş göremezlik nedeniyle gelir kaybı,

  • Destekten yoksun kalma tazminatı (işçi vefat etmişse hak sahipleri tarafından talep edilebilir),

  • Protez, rehabilitasyon ve diğer tıbbi malzeme giderleri.

• Manevi tazminat:

  • İşçinin yaşadığı acı ve ıstırap nedeniyle manevi tazminat talebi,

  • İşçinin psikolojik olarak yaşadığı travma nedeniyle talep edilebilecek zararlar,

  • İşçinin vefatı halinde, yakınlarının manevi tazminat talep etmesi.

• İşçinin Ölümü Halinde Ailesinin Talep Edebileceği Zararlar:

  • Destekten yoksun kalma tazminatı,

  • Cenaze ve defin giderleri,

  • Ölen işçinin bakmakla yükümlü olduğu eş, çocuklar ve anne-baba için yaşam standardının düşmesine bağlı olarak ekonomik kayıpların giderilmesi,

  • Ölüm nedeniyle duyulan üzüntü ve acı için manevi tazminat talepleri.

5. İş Kazası Tazminat Davasını Kimler Açabilir?

İş kazası nedeniyle tazminat davası açma hakkı aşağıdaki kişilere aittir:

• İş kazası nedeniyle zarara uğrayan işçi,

• İşçinin vefatı halinde, ölen işçinin eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu anne ve babası,

• İşçinin desteğinden yoksun kalan diğer yakınları (kardeşler vb. gibi destek gören kişiler),

• İş kazası nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından rücu edilen zararlar için SGK.

Bu davalar, işçinin uğradığı zararın niteliğine ve hukuki sorumluluğa göre farklılık gösterebilir. İşçinin sağ olması halinde kendisi, vefat etmesi durumunda ise yakınları maddi ve manevi tazminat talep edebilir.

6. İş Kazaları Tazminat Davalarında Yetkili Mahkeme

İş kazası tazminat davalarında yetkili mahkeme, genel yetki kurallarına göre belirlenir. Yetkili mahkemeler şunlardır:

• İş kazasının meydana geldiği yer iş mahkemesi,

• Davalının yerleşim yeri iş mahkemesi,

• İşçinin çalıştığı yer iş mahkemesi.

İş mahkemesinin bulunmadığı yerlerde, asliye hukuk mahkemesi iş mahkemesi sıfatıyla davaya bakacaktır. Yetki konusunda hata yapılması, davanın usulden reddine neden olabileceği için yetkili mahkemenin doğru belirlenmesi büyük önem taşımaktadır.

7. İş Kazasının Tespiti Davası

İş kazasının resmi olarak tespit edilmesi için açılan davalara "iş kazasının tespiti davası" denir. Bu dava, işçinin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından iş kazası olarak kabul edilmeyen bir olayın iş kazası sayılması için açılır. İş kazası tespit edilmeden tazminat davası açılması mümkün değildir.

İş kazasının tespitine ilişkin mahkeme sürecinde, tanık beyanları, işyeri kayıtları, güvenlik kamerası görüntüleri gibi deliller büyük önem arz eder. Tespit davası sonucunda iş kazası olduğuna karar verilmesi halinde, mağdur işçi veya yakınları, maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına sahip olur.Bu hususa ilişkin sorularınız için bize ulaşabilirsiniz.